Florence & Toscane
wijn reisgids voor 2025
Geniet van de allerbeste Italiaanse wijnen in een van de mooiste steden en regio’s van Italië. Maak je verblijf in Florence en Toscane helemaal compleet met een of meer bijzondere wijntours en proeverijen. Tijd voor jezelf. Tijd om te genieten van al het moois -en lekkers- dat Florence je te bieden heeft.
Editie 1.0: juni 2024 - door Dennis Woudt
In deze wijnreisgids...
In deze unieke wijn reisgids kun je alles vinden om de lekkerste Toscaanse wijnen te ontdekken tijdens je verblijf in en om Florence.
Wijnen in de stad: Florence
Ontdek wijnregio Toscane
Zie ook de Engelstalige Wine Travel Guide for Florence & Tuscany
De Toscaanse topwijnen die je niet mag missen
Toscane is niet alleen op gebied van toerisme het kloppend hart van Italië. Ook op wijngebied kun je er de allerbeste wijnen van Italië vinden en proeven. De meest verbouwde druif in Italië is de Sangiovese. Deze druif wordt gebruikt voor drie bekende Italiaanse topwijnen uit Toscane:
- De Chianti en Chianti Classico (lees alles over de verschillende Chianti wijnen…)
- De Brunello di Montalcino
- De Vino Nobile di Montepulciano
Daarnaast kent Toscane nog een bijzondere categorie voor rode wijnen
- De Super Tuscans
De zogenaamde Super Tuscan wijnen zijn een verhaal apart, binnenkort een uitgebreide uitleg over wat de wijn precies is. En waarom deze tot de top van Italië behoren.
Verder naar de Toscaanse witte wijnen. Als liefhebber van witte wijn kun je natuurlijk ook uitstekend in Toscane terecht. De meest bekende witte wijnen uit Toscane zijn:
- de Vernaccia di San Gimignano
- de Sant’Antimo (Bianco)
- En verder de witte wijnen uit
Pomino en
Orcia
Een Chianti Classico van de hoogste kwaliteit, de Gran Selezione Badia a Passignano van wijnhuis Antinori...
De allerbeste witte wijn uit Toscane, de Vernaccia di San Gimignano (foto van het Consorzio...)
De wijn highlights van Florence & Toscane
Als je niet heel lang in Florence verblijft, zul je keuzes moeten maken. Er is zoveel te bekijken, dat maakt het kiezen niet makkelijk. avinturo.com heeft alle wijn-highlight voor je op een rij gezet, zodat je op culinair gebied snel kunt kiezen wat het beste bij jou past. Qua smaak. En qua besteedbare tijd.
De wijnvensters van Florence
Florence is op zich al bijzonder en mooi genoeg om er uren doorheen te wandelen. Wat de stad extra bijzonder maakt voor wijnliefhebbers, zijn de authentieke wijnvensters van vaak honderden jaren oud. Waar de ramen oorspronkelijk bedoeld waren voor de directe verkoop van wijn
Foto via Annelies Kooijman
De gezelligste wijnbars
Heb je echt heel weinig tijd in Florence en Toscane? Maar wil je toch kennis maken met de Toscaanse wijnen? Kies dan een van de vele wijnbars in Florence om na je bezoek aan een van de vele bezienswaardigheden even bij te komen. Kun je toch een beetje wijn- en sfeer proeven in het mooie Florence.
Foto via Oratio - wijnbar in Florence
Van Chianti tot Val d'Orcia...
Wie een beetje bekend is met wijn en Toscane, zal al snel denken aan de betoverende landschappen van de Chianti streek. De vele wijnhuizen ontvangen je met open armen om je hun lekkerste wijn te laten proeven. Maar ben je ook bekend met Montalcino, Montepulciano, San Gimignano en de prachtige Val d'Orcia...?
Photo courtesy by Valdichiana Living.
Onvergetelijke wijntours en proeverijen vanuit Florence
Op het gebied van wijntoerisme wordt Toscane in de meeste gevallen als eerste genoemd als regio om te verblijven. De combinatie van een prachtig landschap, authentieke cultuur, heerlijk eten, aangename temperatuur en natuurlijk de betoverende wijnen, maken van Toscane inderdaad een parel op wijntoerisme-gebied.
In Toscane kun je daarom ook het allerbeste verwachten op gebied van wijntours en proeverijen. Van wandelen door de wijngaard met een aansluitende picnic, tot een geweldige Vespa tour die je door het kenmerkende landschap van het ene naar het andere wijnhuis brengt.
De leukste en lekkerste wijntours en proeverijen
Op pad in de stad Florence zelf
PRIVE TOUR
Wijntour in Florence met een sommelier als gids
sommelier als gids - wijnbars - proeverijen
Meer informatie...
Vanaf $ 135 (bij 5-6 personen)
Touraanbieder: Curious Appetite
HALVE DAG
Wine Windows & wijntour in Florence
3 uur - wijn- & foodtour - Florence highlights
Meer informatie...
Prijs € 270 (tot max. 5 pers. - excl. wijn-food)
Touraanbieder: Unconventional Florence
MIDDAG / AVOND TOUR
Florence Food & Wijn Tour in de namiddag
3,5 uur - van aperitivo tot dessert
Meer informatie...
Vanaf € 79 p.p.
Touraanbieder: Devour Tours
WORKSHOP
Zelf pasta maken (en Toscaanse wijn drinken)
3 uur - drie soorten pasta - Toscaanse wijn
Vanaf € 79 p.p.
Touraanbieder: Florence with Elvis
De leukste en lekkerste wijntours en proeverijen
Van Florence naar de Chianti streek
HALVE DAG
Chianti Experience vanuit Florence
Wijnmuseum in Greve - 5 DOCG wijnen
Meer informatie...
Vanaf € 119 p.p.
Touraanbieder: Devour Tours
DAGTOCHT
Vespa tour naar de Chianti streek
6,5 uur - lichte lunch - exclusieve proeverij
Meer informatie...
Vanaf € 129 p.p.
Touraanbieder: MyTour Italy
DAGTOCHT
Wijn & wandelen in de Chianti Classico streek
9 uur - kleine groep - actief
Meer informatie...
Vanaf € 193 p.p.
Touraanbieder: Out of the Box Florence
DAGTOCHT
Chianti Quad wijntour met Toscaanse lunch
8 uur - wijnproeverij - Toscaanse lunch
Vanaf € 220 p.p.
Touraanbieder: Happy in Tuscany
De leukste en lekkerste wijntours en proeverijen
Van Florence naar Siena en San Gimignano
DAGTOCHT
San Gimignano wijntour met 3 proeverijen + lunch
Vervoer per Minivan - 3 wijnhuizen - lunch
Meer informatie...
Vanaf € 280 p.p.
Touraanbieder: Tuscany Tour Time
DAGTOCHT
San Gimignano & Chianti wijntour met lunch
7 uur - twee wijnhuizen - lunch
Meer informatie...
Vanaf € 200 p.p.
Touraanbieder: Italy & Wine
DAGTOCHT
Luxe wijntour naar Siena, San Gimignano & Chianti
9 uur - Siena - San Gimignano - Chianti - lunch -
Meer informatie...
Vanaf € 145 p.p.
Touraanbieder: The Tour Guy
MASTERCLASS
Masterclass Vernaccia di San Gimignano wijntour
2 uur - 6 wijnen - Vernaccia di San Gimignano DOCG -
Meer informatie...
Vanaf € 65 p.p.
De leukste en lekkerste wijntours en proeverijen
Van Florence naar Montalcino & de Val d'Orcia
DAGTOCHT
Onvergetelijke Val d'Orcia wijntour
11,5 uur - Val d'Orcia - Pienza - Montepulciano -
Meer informatie...
Vanaf € 95 p.p.
Touraanbieder: MyTour Italy
PRIVE TOUR
Brunello wijntour met Truffel zoektocht
truffels zoeken - 4-gangen lunch - Brunello proeverij -
Meer informatie...
Vanaf € 200 p.p.
Touraanbieder: MontalcinoWineTours
DAGTOCHT
Brunello di Montalcino fietstour met proeverij
6 uur - fiets & helm - Brunello proeverij
Meer informatie...
Vanaf € 160 p.p.
Touraanbieder: Anima Toscana
DAGTOCHT
Vino Nobile en Brunello di Montalcino wijntour
9 - 10 uur - vervoer - twee proeverijen
Prijs op aanvraag
De leukste en lekkerste wijntours en proeverijen
Van Florence naar Montepulciano
DAGTOCHT
Fietsen in Montepulciano wijngaarden
eBike met helm - gids - wijnproeverij
Meer informatie...
Vanaf € 169 p.p.
Touraanbieder: Valdichiana Living
DAGTOCHT
Montepulciano & Val d'Orcia wijntour
11,5 uur - Pienza (pecorino) - Montepulciano - Montalcino -
Meer informatie...
Vanaf € 92 p.p.
Touraanbieder: Ciao Florence
DAGTOCHT
Elite Vino Nobile di Montepulciano wijntour
9 uur - semi-privé - 2 wijnhuizen - lunvh
Meer informatie...
Vanaf € 285 p.p.
Touraanbieder: Grape Tours
DAGTOCHT
Montepulciano 'Food & Wijn' tour en proeverij
7 uur - Proeven in de historische kelders van Montepulciano -
Meer informatie...
Prijs op aanvraag
Touraanbieder: A day in Tuscany
Wijnproeven in de wijngaarden van wijnhuis Franco Pacenti in de buurt van Montalcino
Wijnproeven in de stad: de wine windows en wijnbars van Florence
Voor de lekkerste wijnen van Toscane kun je natuurlijk ook gewoon in Florence zelf terecht. Op verschillende plekken in de stad kun je bij een van de gezellige wijnbars terecht. Een aantal van hen heeft ook speciale proeverij-menu’s samengesteld. Hiermee krijg je meteen een goede indruk van de verschillende Toscaanse wijnen ten opzichte van elkaar.
Naast de wijnbars heeft Florence -en Toscane- nog iets bijzonders. De zogenaamde wijnvensters (op zijn Italiaans de Buchette del Vino genaamd). Van de bijna 300 wijnvensters in Toscane zijn er maar liefst 180 in Florence zelf te vinden. En bij sommige vensters kun je er, zoals vroeger, ook nog wijn krijgen. Een korte uitleg van de wijnvensters van Florence.
De unieke wijnvensters van Florence (de Buchette del Vino)
Voor de oorsprong van de wijnvensters (of wijnraampjes) gaan we terug in de tijd, naar ongeveer 1530 a 1540. In deze periode tijdens de renaissance (1400-1600) was de machtige Medici familie die bepaalde dat de notabelen van de stad (o.a. de Palazzo eigenaren met een eigen wijngaard) de wijn die ze niet zelf dronken konden verkopen. Ze wilden de kopers niet in hun fraaie paleizen en dure landhuizen ontvangen. De oplossing was een klein raampje (van ongeveer 20x30 cm) in de buitenmuur of deur van hun verblijf. Kopers van de wijn moesten even kloppen op het raam, voordat hun meegebrachte fles kon worden gevuld met wijn.
De verkoop van wijn bleef op deze manier een paar honderd jaar in stand, tot begin 1900. Daarna verviel deze (verkoop)functie, veel ramen werden uiteindelijk verwijdert. Recentelijk, in 2015, werd er een organisatie opgericht die zich bezighoudt met het in kaart brengen van alle wijnramen vanwege cultuur-historische redenen. Onder bezielende leiding van Matteo Faglia zorgt de Associazione Buchette del Vino ervoor dat we de wijnramen niet vergeten. Sterker, er worden er steeds meer ontdekt en in kaart gebracht.
Je kunt online veel informatie vinden. Of er een boek over aanschaffen. Veel leuker is het echter om in Florence zelf een rondje te maken langs de verschillende nog -of weer- actieve wijnraampjes waar je ‘ouderwets’ wijn geserveerd krijgt zoals dat ook zo’n 500 jaar geleden gebeurde. Van de ruim 180 wijnramen in Florence kun je er 156 vinden in de historische binnenstad.
De
Associazione Buchette del Vino biedt een georganiseerde rondleiding aan. Daarnaast zijn er ook verschillende gidsen en touraanbieders die je meer kunnen vertellen over de wijnvensters en wijn uit de omgeving van Florence.
Kaart met alle active wijnvensters in Florence (update 2024)
Wijnfestivals in Florence & Toscane
Wijnfeesten en festivals zijn van alle tijden. In de meeste gevallen is er alle reden om de druivenoogst te vieren. In de vele dorpen en steden kun je als wijnliefhebber terecht om wijnen te proeven en kennis te maken met de wijnmakers die hun harde werken beloond zien met de oogst voor hun nieuwe wijnen.
Zou het niet leuk zijn om een wijnfestival te bezoeken als je toch in de buurt bent?
Bekijk onderstaand overzicht van alle wijnfestivals van Toscane (of het uitgebreide overzicht van
alle wijnfestivals in Italië...)
Wine & Siena
Website Wine & Siena
Datum: 27 tot 29 januari 2024
Plaats: Siena
Vini Migranti
Website Vini Migranti
Datum: 28 & 29 januari 2024
Plaats: Florence
Chianti Classico Collection
Website Chianti Classico Collection 2024
Datum: 15 & 16 februari 2024
Plaats: Florence
Chianti Lovers & Rosso Morellino
Website festival
Datum: 18 februari 2024
Plaats: Florence (Fortezza da Basso)
Chianti Ultra Wine
Website festival
Datum: 22 tot 24 maart 2024
Plaats: Radda in Chianti
Serravalle de Gusto - i Sapori del Montalbano
Datum: 25 april 2024
Plaats: Serravalle Pistoiese
Orcia Wine Festival
Festival website
Datum: 25 - 28 april 2024
Plaats: San Quirico
Regina Ribelle - San Gimignano Wine Fest
Website festival
Datum: 16 tot 19 mei 2024
Plaats: San Gimignano
Pentecoste a Castellina
Festival website
Datum: 17 tot 19 mei 2024
Plaats: Castellina in Chianti
Via Vinaria Montecarlo 2024
Festival website
Datum: 18 & 19 mei 2024
Plaats: Montecarlo
Toscanello d'Oro
Festival website
Datum: 28 mei tot 2 juni 2024
Plaats: Pontassieve (bij Florence)
Red Montalcino
Website festival
Datum: 21 june 2024
Plaats: Montalcino
Chianti Natural Festival 2024
Website festival
Datum: 28 tot 30 juni 2024
Plaats: Radda in Chianti
Jazz & Wine in Montalcino
Bekijk de website
Datum: 23 - 28 juli 2024
Plaats: Montalcino en Poggio alle Mura
Lamole under the Stars
Bekijk de website
Datum: 3 augustus 2024
Plaats: Lamole, Greve in Chianti
Calici di Stelle Montepulciano
Festival website
Datum: 10 augustus 2024
Plaats: Montepulciano
Il Bravìo delle Botti of Montepulciano
Festival website
Datum: 25 augustus 2024 (laatste zondag van augustus)
Plaats: Montepulciano
Festa del Vino di Montecarlo di Toscana
Festival website
Datum: 31 augustus tot 10 september 2023
Plaats: Montecarlo di Toscana
Expo del Chianti Classico 2024
Website Expo Chianti Classico
Datum: 5 tot 8 september 2024
Plaats: Greve in Chianti
Vino al Vino
Bekijk de festival website
Datum: 13 tot 15 september 2024 (3e weekend van september)
Plaats: Panzano in Chianti
Festa dell’uva e del vino di Terricciola
Festival website
Datum: 14 tot 22 september
Plaats: Terricciola
Festa dell'uva e del vino
Website van het festival
Datum: 27 - 29 september 2024
Plaats: Chiusi (SI)
Festa dell'Uva di Cinigiano
Festival website
Datum: 28-30 september 2024
Plaats: Cinigiano
Grape Festival of Impruneta
Website van het Grape Festival
Datum: 1 oktober 2023
Plaats: Impruneta (Florence)
Festa del Vino Montescudaio DOC
Festival website
Datum: 5 & 6 oktober
Plaats: Montescudaio
Terre di Pisa Food & Wine Festival
Festival website
Datum: 18 tot 20 oktober
Plaats: Pisa
Benvenuto Brunello 2024
Bekijk de website
Datum: 15 - 20 november 2024
Plaats: Montalcino
Ontdek alle Toscaanse wijnregio's vanuit Florence
Toscane is niet alleen de meest bezochte toeristische regio van het land. Het is ook de regio waar je de allerbeste wijnstreken van Italië kunt vinden. Sommige wijnregio’s zijn bekend en populair. Maar je kunt er ook nog onbekende pareltjes ontdekken waarvan je het bestaan nog niet wist. Of waarvan je nog niet wist hoe bepaalde streken in elkaar zitten.
Op avinturo staat een uitgebreid overzicht van de wijnstreek Toscane. Je vindt er o.a. een overzicht van alle Toscaanse wijnstreken, alle wijnen en wijnfestivals.
De Chianti wijnstreek. Meer dan Classico.
De bekende Chianti regio ligt in Toscane, grofweg tussen Florence, Siena en Arezzo. We spreken hier van het oorspronkelijke Chianti gebied, de Chianti Classico wijnregio. Als je de S222 -de Chiantigiana- van Florence naar Siena neemt, kom je langs Greve in Chianti (bezoek ook het nabijgelegen Montefioralle!) en Castellina in Chianti. Een klein stukje verderop heb je met Radda in Chianti en Gaiole in Chianti twee andere plaatsen die een bezoek meer dan waard zijn. Maar de Chianti wijnstreek biedt meer...
Kaart van de Chianti streek
Kaart van de Chianti Classico streek
Montalcino
Montalcino en wijnproeven. Absoluut een van de beste combinaties in Toscane. Je combineert een van de allerbeste wijnen van het land met een prachtige stad in een van de mooiste regio's van Toscane, de Val d'Orcia. Deze regio staat niet voor niets sinds 2004 op de Werelderfgoedlijst van Unesco...
Montepulciano
Gelegen in het hart van Italië biedt Montepulciano een ongekende mix van een prachtige cultuur, idyllische landschappen en -natuurlijk- fantastische wijnen. Gelegen tussen Val d'Orcia en Valdichiana, zijn er verschillende paleizen en kathedralen te bezoeken in het Middeleeuwse Montepulciano.
San Gimignano
San Gimignano is niet alleen bekend om haar veertien karakteristieke torens die ver boven de Middeleeuwse stad uitsteken. Op wijngebied is de Vernaccia di San Gimignano een witte kwaliteitswijn die het hoogste kwaliteitskeurmerk DOCG mag dragen. Waar rode wijnen in Toscane de toon zetten, is deze witte wijn er eentje om te proeven en te onthouden.
Bolgheri
In de wijnrenaissance van de 20e eeuw was Bolgheri een van de twee locaties waar de Super Tuscans haar haar oorsprong vinden. De Sassicaia (en de Tignanello uit de Chianti streek) bleek eind jaren '60 een ware sensatie. Door af te wijken van de gangbare kwaliteitseisen (men gebruikte de Franse Cabernet druif) kwam de topwijn in eerste instantie als tafelwijn op de markt. Inmiddels weten de kenners beter...
1001 Toscaanse wijnhuizen om te bezoeken voor een leuke rondleiding en lekkere wijnproeverij
Met maar liefst 46 wijnstreken (van in totaal 358 in heel Italië) in alleen al Toscane, kun je voor een rondleiding en wijnproeverij terecht bij een van de vele wijnhuizen die de regio rijk is. Als je voldoende tijd hebt in je vakantie, is het een leuk idee om er een aantal van te bezoeken. Naast bekende namen als Chianti, Montalcino en Montepulciano, zijn er veel minder bekende regio's te ontdekken waar de wijnen beslist niet minder zijn. Onderstaand een greep uit de verschillende Toscaanse wijnhuizen.
MONTALCINO
Podere le Ripi
Bekijk de website
Ontdek de tours en wijnproeverijen
Bekijk alle wijnhuizen in Montalcino.
CHIANTI CLASSICO
Antinori nel Chianti Classico
Bekijk de website
Ontdek de tours en wijnproeverijen
Lees meer over de Chianti streek
MONTEPULCIANO
La Ciarliana
Bekijk de website
Ontdek de tours en wijnproeverijen
Lees meer over wijnen uit Montepulciano
Wijnhotels en wijnresorts in Toscane om te overnachten (na jullie onvergetelijke wijnproeverij...)
Wat is er leuker -en veiliger- dan te overnachten bij een wijnhuis zelf. Zeker in Toscane is er een groot aanbod met accommodaties bij de wijnmaker zelf. Van een luxe wijnresort tot een betaalbare agriturismo die gekoppeld is aan een van de vele wijnhuizen die de regio rijk is. Onderstaand een paar opties om uit te kiezen. Het complete overzicht van alle wijnhotels in heel Toscane staat binnenkort ook online. Als je toevoegingen hebt voor deze lijst, stuur me dan snel even een berichtje. Dan pas ik de lijst meteen aan.
IN DE BUURT VAN MONTALCINO
Borgo Canalicchio Di Sopra Relais
Restaurant: ja
Zwembad: ja
Ontdek de tours en wijnproeverijen
Bezoek de website
IN DE BUURT VAN MONTEPULCIANO
Villa Svetoni -
Wine Resort
Restaurant: ja
Zwembad: ja
Ontdek de tours en wijnproeverijen
Bezoek de website
IN DE REGIO CHIANTI COLLI FIORENTINI
Villa Il Palagio
(Sting & Trudie)
Restaurant: nee
Zwembad: ja
Ontdek de tours en wijnproeverijen
Bezoek de website
IN DE BUURT VAN SAN GIMIGNANO
Agriturismo - B&B Hotel
Tenuta Sovestro
Restaurant: ja
Zwembad: ja
Ontdek de tours en wijnproeverijen
Bezoek de website
En voor enkele 'gelukkigen' onder ons:
trouwlocaties in de wijngaarden van Toscane
Als toetje nog een paar mooie suggesties voor als jullie van plan zijn om te gaan trouwen in Toscane. Er zijn verschillende mooie locaties voor een onvergetelijke dag. Maar als je dan ook nog eens wijnliefhebber bent, dan is het natuurlijk helemaal mooi om alles samen te te laten komen. Onderstaand een paar suggesties van de allermooiste trouwlocaties op een wijngaard in Toscane...
Geweldige trouwlocatie in Toscane, Castello di Vicarello
Castello di Vicarello
Locatie: in de buurt van Cinigiano - Grosseto
Website - Experiences (wijnproeverijen - kooklessen - fietstochten - truffels ...)
Informatie over trouwerijen en events
Castello di Vicchiomaggio
Locatie: in de buurt van Greve in Chianti
Website - Experiences (wijnproeverijen ...)
Informatie over trouwerijen en events
Borgo Il Palazzo, Agriturismo & Winery
Locatie: vlakbij Arezzo
Website - Experiences (wijnproeverijen en kooklessen ...)
Informatie over trouwerijen en events
Fattoria di Corsignano
Locatie: in de buurt van Siena
Website - Experiences (wijnproeverijen, kooklessen, olijven oogsten ...)
Informatie over
trouwerijen en events
Borgo Scopeto Wine & Country Relais
Locatie: vlakbij Siena
Website - Experiences (teveel om op te noemen ...)
Informatie over trouwerijen en events
Poggio ai Laghi
Locatie: in de buurt van Siena
Website - Experiences (wijnproeverijen, tours, dineren in de wijngaard ...)
Informatie over trouwerijen en events
Querceto Di Castellina
Locatie: vlakbij Castellina in Chianti
Website - Experiences (wijnproeverijen ...)
Informatie over trouwerijen en events
Il Borgo di Vignamaggio
Locatie: in de buurt van Panzano in Chianti
Website - Experiences (wijnproeverijen ...)
Informatie over
trouwerijen en events
Op naar Florence en Toscane...
Zoals je hebt kunnen lezen valt er in Florence en Toscane voldoende te kiezen om jouw vakantie aan te kleden met een of meer onvergetelijke wijnavonturen.
Buiten alles om wat met wijn te maken heeft, kun je op onderstaande pagina's meer informatie over Florence & Toscane vinden om je reis voor te bereiden:
- De officiële toerisme website van Florence
- De officiële toerisme website van Toscane
- Alle reisinformatie van Kimber en Saskia over Toscane reisgenie.nl
- Tips en verhalen over Florence op ciaotutti.nl
Als je nog aanvullende tips -of een aanpassing op bovenstaande informatie- hebt, dan weet je me te vinden.
Veel plezier.
Ciao.
Over de schrijver
Dennis 'Riserva' Woudt - wijntour specialist (... sinds 2013)
Wat begon als een leuk -en lekker- tussendoortje op een van onze vakanties in Italië, is inmiddels uitgegroeid tot een serieuze hobby. Met ruim 10 jaar ervaring met rondleidingen, wijnproeverijen en wijnreizen in Frankrijk, Duitsland, Luxemburg, Spanje, Zuid-Afrika maar vooral Italië. Lees het hele verhaal...
